(opracowano na podstawie:

- Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2019, GUS, Rzeszów 2020).

Stan zdrowia ludności

Problematyka kondycji zdrowotnej społeczeństwa, jak też samej opieki medycznej w kontekście obserwowanych zmian demograficznych, rodzących bezpośrednie obciążenie dla finansów państwa oraz wpływających na zmiany w strukturze tych nakładów stanowią bardzo istotną tematykę w dyskusji nad rozwojem regionu. Zdrowie ludzi w dużej mierze zależy od prowadzonego trybu życia, a także profilaktyki zdrowotnej społeczeństwa. Najczęstszą spośród chorób zakaźnych występująca wśród ludności zarówno Podkarpacia, jak i Polski była grypa i choroby pochodne. W 2019 r. zachorowało na nią w województwie podkarpackim 79,1 tys. osób (w Polsce – 4 mln 790 tys. osób).

Przyczyny hospitalizacji

Dane dotyczące hospitalizacji pacjentów w szpitalach ogólnych według przyczyn stanowią uzupełnienie informacji o kondycji zdrowotnej mieszkańców Podkarpacia.

W 2018 r. w szpitalach województwa podkarpackiego leczono (łącznie z ruchem międzyoddziałowym) 472,8 tys. osób. Największa ich liczba przypadała na oddziały chirurgiczne (111,5 tys.), ginekologiczno-położnicze (62,4 tys.) oraz chorób wewnętrznych (46,7 tys.).

Stacjonarna opieka zdrowotna w województwie podkarpackim, poza szpitalami ogólnymi, realizowana była również w 29 zakładach opiekuńczo-leczniczych, które dysponowały 1554 łóżkami, a z ich usług skorzystało w 2018 r. ponad 2,6 tys. pacjentów. Na Podkarpaciu funkcjonowało również 15 zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, które dysponowały 720 łóżkami i miały 1213 pacjentów oraz 11 hospicjów dysponujących 236 łóżkami w których przebywało w 2018 r. 1,5 tys. pacjentów.

Personel medyczny

Podstawowym elementem systemu opieki zdrowotnej jest kadra medyczna. W 2018 r. liczba lekarzy posiadających prawo wykonywania zawodu w województwie podkarpackim wyniosła 5844 (11. lokata

w kraju). Lekarze ze specjalizacją, których było 3308 stanowili 71,5% ogółu lekarzy. Najwięcej wśród specjalistów było chirurgów – 505, lekarzy medycyny rodzinnej – 477, chorób wewnętrznych – 292, pediatrów – 207 oraz położnictwa –195.

W przeliczeniu na 10 tys. ludności liczba lekarzy posiadających prawo do wykonywania zawodu w województwie podkarpackim w 2018 r. wyniosła 27,4 (13. lokata w kraju), a w 2015 r. – 26,3 (również 13. lokata w kraju).

Mapa. Lekarze posiadający prawo wykonywania zawodu medycznego na 10 tys. ludności według województw w 2018 r.

Na 10 tyś. ludności Podkarpackie 27,4, Małopolskie 39,8, Świętokrzyskie 30,7, Śląskie 39,6, Opolskie 26,4, Dolnośląskie 42,5, Lubelskie 41,3, Łódzkie 47,2, Mazowieckie 49,9, Wielkopolskie 33,2, Kujawsko-Pomorskie 32,0, Lubuskie 25,1, Podlaskie 45,6, Warmińsko-Mazurskie 27,3, Pomorskie 39,5, Zachodniopomorskie 37,7, Polska 38,8

Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2019, GUS, Rzeszów 2020, s.135.

 

Oprócz lekarzy w województwie podkarpackim w 2018 r. prawo do wykonywania zawodu miało również 1827 lekarzy dentystów, 1327 – farmaceutów oraz 773 diagnostów.

Dostęp mieszkańców Podkarpacia do średniego personelu medycznego (pielęgniarki i położne) jest większy, niż w innych regionach w Polsce. Podkarpacie pod względem liczby pielęgniarek i położnych na 10 tys. ludności zajęło w 2018 r. drugie miejsce w kraju. W liczbach bezwzględnych w omawianym roku na Podkarpaciu było 18555 pielęgniarek i 2707 położnych. Natomiast w przeliczeniu na 10 tys. ludności liczba pielęgniarek i położnych w województwie podkarpackim w 2018 r. wyniosła 99,9 (86,9 w Polsce).

Mapa. Pielęgniarki i położne – personel posiadających prawo wykonywania zawodu medycznego na 10 tys. ludności według województw w 2018 r.

Na 10 tyś. ludności Podkarpackie 99,9, Małopolskie 85,6, Świętokrzyskie 95,0, Śląskie 95,6, Opolskie 87,3, Dolnośląskie 91,8, Lubelskie 95,3, Łódzkie 84,0, Mazowieckie 88,1, Wielkopolskie 77,1, Kujawsko-Pomorskie 79,8, Lubuskie 75,4, Podlaskie 96,1, Warmińsko-Mazurskie 78,0, Pomorskie 74,1, Zachodniopomorskie 76,0, Polska 86,9

Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2019, GUS, Rzeszów 2020, s.135.

 

Podmioty prowadzące działalność leczniczą

Na Podkarpaciu wzrosła liczba przychodni działających w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Zmalała natomiast nieco liczba praktyk lekarskich i stomatologicznych.

W końcu 2018 r. w województwie podkarpackim działało 1721 podmiotów ambulatoryjnej opieki zdrowotnej: 1229 przychodni, w tym w miastach – 756 i 473 na wsi, 82 praktyki lekarskie oraz 410 praktyk lekarskich stomatologicznych, realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych.

W województwie podkarpackim w 2018 r. działały 42 szpitale ogólne (łącznie z placówkami MON - dalej Ministerstwa Obrony Narodowej i MSW - dalej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych), w których znajdowało się 363 oddziały, a do dyspozycji chorych pozostawało 9935 łóżek. Liczba łóżek w szpitalach ogólnych w przeliczeniu na 10 tys. ludności wynosiła 46,7 (7. lokata w kraju), a w Polsce było ich 47,3. W latach 2015-2018 wartość wskaźnika zmalała o 1,53.

Mapa. Łóżka w szpitalach ogólnych na 10 tys. ludności według województw w 2018 r.

Na 10 tyś. ludności Podkarpackie 46,7, Małopolskie 43,7, Świętokrzyskie 46,1, Śląskie 54,5, Opolskie 44,8, Dolnośląskie 50,5, Lubelskie 51,9, Łódzkie 50,8, Mazowieckie 47,7, Wielkopolskie 43,1, Kujawsko-Pomorskie 46,2, Lubuskie 42,2, Podlaskie 49,8, Warmińsko-Mazurskie 44,9, Pomorskie 39,0, Zachodniopomorskie 46,1, Polska 47,3

Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2019, GUS, Rzeszów 2020, s.138.

 

Uzdrowiska

Uzupełnieniem podstawowego systemu opieki zdrowotnej jest leczenie uzdrowiskowe.

W województwie podkarpackim znajduje się obecnie 5 uzdrowisk. Ze względu na położenie geograficzne 3 z nich: Iwonicz-Zdrój, Rymanów Zdrój i Polańczyk (w gminie Solina) to tzw. uzdrowiska podgórskie wykorzystujące w lecznictwie zasoby wód mineralnych, natomiast dwa - Horyniec-Zdrój i Latoszyn-Zdrój to uzdrowiska nizinne. Horyniec znany ze stosowania wysokiej jakości borowin, a Latoszyn –najmłodsze reaktywowane uzdrowisko - z wód siarczkowych i siarkowodorowych.

W szpitalach i sanatoriach uzdrowiskowych województwa podkarpackiego w 2019 r. przebywało 61,4 tys. osób kuracjuszy. W przeliczeniu na 1000 ludności liczba korzystających wyniosła 27, co plasuje województwo na 6. miejscu w kraju.