2.1. Edukacja
2.1 Edukacja
Stan i dynamika zmian struktury oraz poziomu oświaty i wychowania
Opieka nad dziećmi do lat 3
W latach 2019-2022 obserwujemy w Polsce systematyczny spadek liczby dzieci do lat trzech. Zjawisko to nie ominęło także województwa podkarpackiego. W 2022 r. liczba dzieci w wieku do 3 lat wyniosła w województwie podkarpackim 54 560 i w odniesieniu do 2021 r. była niższa o 7,6%, a w stosunku do 2019 r. zmalała o 14,4% (w kraju zmniejszyła się odpowiednio o 6,6% i o 15,2%). Z kolei liczba dzieci objętych opieką żłobkową według stanu na 31 XII (łącznie z klubami dziecięcymi) w tym czasie wzrosła w województwie podkarpackim z 7 170 w 2019 r. do 8 937 w roku 2022, w tym w żłobkach z 6 679 w 2019 r. do 8 472 w 2020 r., a w klubach dziecięcych z 454 w 2019 r. do 465 w 2022 r. Liczba dzieci przebywających w tych placówkach w ciągu roku była jeszcze większa. W żłobkach w 2022 r. przebywało 13 245 dzieci, a w 2019 r. – 10 412 dzieci, natomiast w klubach dziecięcych znajdowało się odpowiednio 764 i 760 dzieci.
W 2022 r. w województwie podkarpackim znacząco wzrosła liczba żłobków i klubów dziecięcych w porównaniu z 2019 r., z 201 w 2019 r. do 252 w 2022 r., tj. o 25,4% (w kraju odnotowano niższą dynamikę wzrostu, o 21,7%). Największa liczba żłobków i klubów dziecięcych w 2022 r. zlokalizowana była na terenie Rzeszowa – 46, następnie powiatów: rzeszowskiego – 34 oraz dębickiego i mieleckiego – po 17. W powiecie bieszczadzkim funkcjonował 1 żłobek, a w powiatach: leskim, niżańskim i brzozowskim po 2 żłobki.
Odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach i w klubach dziecięcych w województwie podkarpackim wynosił w 2022 r. 16,4% i był o 5,2 p.proc. wyższy niż w 2019 r. (w kraju było to odpowiednio 18,0%, o 5,6 p.proc. więcej niż w 2019 r.). Zdecydowanie więcej dzieci było objętych opieką w żłobkach i w klubach dziecięcych w miastach (34,0% w 2022 r. wobec 23,6% w 2019 r.) niż na wsiach (odpowiednio 5,5% i 3,1%).
Mapa. Odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach i w klubach dziecięcych według województw w 2022 r.
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 201.
Wszystkie regiony na obszarze Polski Wschodniej pod względem wielkości omawianego wskaźnika w 2022 r. znajdowały się poniżej średniej dla kraju. Wśród regionów Polski Wschodniej największy udział dzieci objętych opieką w żłobkach (z oddziałami) i w klubach dziecięcych odnotowano w regionie podlaskim (17,3%), natomiast najmniejszy w regionie mazowieckim regionalnym (10,6%).
Wśród powiatów województwa podkarpackiego największy odsetek dzieci objętych opieką w żłobkach i w klubach dziecięcych w 2022 r. odnotowano w miastach na prawach powiatu: Rzeszowie (41,2%), następnie w Przemyślu (34,3%), Tarnobrzegu (33,7%) i w Krośnie (31,4%), natomiast najmniejszy udział zaobserwowano w powiatach: przemyskim (2,5%), brzozowskim (2,6%) i jarosławskim (4,7%). Warto nadmienić, że w 2019 r. w powiecie leskim jeszcze nie funkcjonowały tego typu placówki, ale w 2022 r. odsetek dzieci objętych opieką wynosił już 10,2%.
Wychowanie przedszkolne
Placówki wychowania przedszkolnego, do których zalicza się przedszkola, zespoły wychowania przedszkolnego, punkty przedszkolne, oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych oraz placówki przy podmiocie leczniczym, są to placówki przeznaczone dla dzieci w wieku od lat 3 do rozpoczęcia przez nie nauki w szkole podstawowej. Zapewniają one dzieciom opiekę oraz mają na celu przygotowanie ich do nauki w szkole. W 2022 r. w województwie podkarpackim funkcjonowały 1 503 tego typu placówki. Było to mniej niż w 2019 r. (1 534). Spadek zaobserwowany w 2022 r. dotyczył liczby punktów przedszkolnych oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych (łączny spadek o 64 jednostki), natomiast wzrosła liczba przedszkoli z 739 w 2019 r. do 772 w 2022 r.
Wykres. Placówki wychowania przedszkolnego w województwie podkarpackim w latach 2019 i 2022
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 203.
Analizując liczbę placówek wychowania przedszkolnego w układzie powiatowym największa ich liczba w 2022 r. zlokalizowana była na terenie miasta Rzeszowa (126 placówek), a w dalszej kolejności w powiecie rzeszowskim i jarosławskim (odpowiednio 125 i 101). Najmniejszą ich liczbę odnotowano w powiecie bieszczadzkim (13 placówek), następnie w Krośnie i w Tarnobrzegu (odpowiednio 18 i 21). W porównaniu z 2019 r. najwięcej przybyło ich w Rzeszowie (7 placówek) oraz w powiecie krośnieńskim (3 placówki). Z kolei ich największy ubytek odnotowano w powiecie jarosławskim oraz przemyskim (odpowiednio 14 i 11 placówek).
W 2022 r. w województwie podkarpackim do placówek wychowania przedszkolnego uczęszczało łącznie 83,3 tys. dzieci (w 2019 r. w ramach systemu oświaty wychowaniem przedszkolnym objętych było 74,3 tys. dzieci). Oznacza to, że w ciągu analizowanych lat liczba dzieci korzystających z opieki placówek wychowania przedszkolnego w województwie podkarpackim wzrosła o 12,1%, pomimo zmniejszenia się liczby tych placówek o 2,0%. W 2022 r. w kraju funkcjonowało 22,5 tys. placówek wychowania przedszkolnego i w porównaniu z 2019 r. ich liczba była większa o 0,8%, a liczba uczęszczających do nich dzieci zwiększyła się w tym czasie o 9,5%.
Mapa. Odsetek dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego w liczbie dzieci w wieku 3-6 lat według województw w 2022 r.
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 206.
Wśród regionów Polski Wschodniej największy odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-6 lat w ogólnej liczbie dzieci odnotowano w regionie podlaskim (93,4%), a następnie w regionie lubelskim (91,7%). Wskaźnik ten najniższe wartości przyjmował w regionie warmińsko-mazurskim (88,8%) oraz w regionie mazowieckim regionalnym (91,0%).
Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-6 lat w ogólnej liczbie dzieci w tej grupie wiekowej był także zróżnicowany przestrzennie wewnątrz województwa podkarpackiego. Wśród podkarpackich powiatów największą wartość wskaźnika (powyżej 100%) zaobserwowano w 4 miastach na prawach powiatu. Natomiast najmniejszą wartość odnotowano w powiatach: przemyskim (76,3%), kolbuszowskim (83,4%) oraz krośnieńskim (83,7%).
Wskaźniki powyżej 100%, które wystąpiły w Krośnie, Przemyślu, Tarnobrzegu i Rzeszowie wynikają z faktu, że dzieci mieszkające w danej gminie uczęszczają do przedszkola w gminie sąsiedniej. Natomiast sprawozdawczość, na podstawie której opracowywane są dane, dotyczy placówki i wykazuje się w niej dzieci uczęszczające do placówki niezależnie od miejsca zamieszkania.
Wykres. Przeciętna liczba dzieci w wieku 3-6 lat przypadająca na jedną placówkę wychowania przedszkolnego w Polsce i w regionach Polski Wschodniej w latach 2019-2022
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 209.
Analizując liczbę dzieci w wieku 3-6 lat przypadających na 1 placówkę wychowania przedszkolnego w regionach Polski Wschodniej w latach 2019-2022 obserwujemy w większości regionów stabilizację wartości wskaźnika po 2020 r. Jedynie region podkarpacki charakteryzował się jego systematycznym wzrostem.
Wśród powiatów województwa podkarpackiego w 2022 r. największą przeciętną liczbą dzieci w wieku 3-6 lat przypadająca na 1 placówkę wychowania przedszkolnego charakteryzowały się miasta na prawach powiatu Krosno (93), następnie Rzeszów (76), a w dalszej kolejności powiat leżajski (75). Natomiast ich najmniejszą liczbę obserwujemy w powiatach: kolbuszowskim (41) oraz leskim i przemyskim (po 43).
Szkolnictwo
W roku szkolnym 2022/2023 na terenie województwa podkarpackiego funkcjonowały 1063 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi), tj. o 44 (o 4,0%) szkoły mniej niż w roku szkolnym 2019/2020. Podobna, spadkowa tendencja, była charakterystyczna dla całego kraju, a jedną z przyczyn spadku liczby szkół podstawowych była likwidacja bardzo małych placówek znajdujących się w niewielkich miejscowościach. Liczba szkół w Polsce w roku szkolnym 2022/2023, w porównaniu z okresu 2019/2020, była mniejsza o 3,0%.
W roku szkolnym 2022/2023 do szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) uczęszczało 164,6 tys. uczniów. W porównaniu z okresem 2019/2020, liczba uczniów szkół podstawowych zmniejszyła się o 1,2 tys., tj. o 0,7% (w kraju odnotowano wzrost o 1,9%). Podobnie jak w latach poprzednich wśród uczniów w roku szkolnym 2022/2023 przeważali chłopcy (84,7 tys.), natomiast dziewcząt było 79,9 tys. W pierwszych klasach szkół podstawowych uczyło się 20,8 tys. dzieci, a do klas ósmych uczęszczało 25,5 tys. uczniów.
Z ogólnej liczby szkół podstawowych w roku szkolnym 2022/2023 na terenach wiejskich działało w województwie podkarpackim 809 szkół podstawowych, tj. 76,1% wszystkich szkół (w Polsce odsetek ten wynosił 58,2%). Do szkół na terenach wiejskich w województwie podkarpackim uczęszczało 86,7 tys. uczniów (52,7%). Natomiast w miastach znajdowały się 254 szkoły, w których uczyło się 77,8 tys. dzieci.
W roku szkolnym 2022/2023 na 1 szkołę podstawową dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) przypadało w kraju przeciętnie 222 uczniów (w roku szkolnym 2019/2020 było ich 211). Wskaźnik ten największe wartości przyjmował w województwie pomorskim i dolnośląskim, w których w 1 szkole podstawowej dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) uczyło się przeciętnie 273 i 269 uczniów (w roku szkolnym 2019/2020 było ich odpowiednio 258 i 249). Natomiast najmniejsze jego wartości we wszystkich analizowanych latach występowały w województwie podkarpackim – 155 uczniów (w roku szkolnym 2019/2020 było ich 150) oraz świętokrzyskim (159 – analogicznie jak w roku szkolnym 2019/2020).
Wykres. Przeciętna liczba uczniów przypadająca na jedną szkołę podstawową dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) w roku szkolnym 2019/2020 i 2022/2023 według województw
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 212.
Wśród regionów Polski Wschodniej najwięcej uczniów przypadających na 1 szkołę podstawową dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) odnotowano w regionie podlaskim (216), a następnie warmińsko-mazurskim (201 uczniów) i mazowieckim regionalnym (181 uczniów).
Wśród powiatów województwa podkarpackiego największą liczbę uczniów przypadających na 1 szkołę podstawową obserwujemy w miastach na prawach powiatu: Rzeszowie (343), Tarnobrzegu (284), Krośnie (280) i Przemyślu (253). Natomiast najmniej uczniów w roku szkolnym 2022/2023 na 1 szkołę podstawową dla dzieci i młodzieży (łącznie ze specjalnymi) przypadało w powiecie przemyskim (90), następnie leskim i kolbuszowskim (odpowiednio 99 i 108).
W roku szkolnym 2022/2023 przeciętnie w Polsce w jednym liceum ogólnokształcącym kształciło się przeciętnie 257 uczniów. Wskaźnik ten największe wartości przyjmował w województwie małopolskim (294), następnie w mazowieckim (291). W województwie podkarpackim przeciętnie w jednym liceum kształciło się 270 uczniów i pod tym względem województwo znajdowało się na 3. miejscu w kraju i 1. wśród regionów Polski Wschodniej. Natomiast najmniejsze wartości omawianego wskaźnika wystąpiły w województwie opolskim (201) oraz warmińsko-mazurskim (205).
Odpowiednio terenie Województwa Podkarpackiego w roku szkolnym 2022/23 działało 158 liceów ogólnokształcących. Kształciło się w nich 42,6 tys. uczniów. Do klas pierwszych uczęszczało 12,4 tys. uczniów. Licea ogólnokształcące ukończyło 10 tys. absolwentów. W roku szkolnym 2022/23 funkcjonowało również 108 techników, w których kształciło się 44,2 tys. uczniów. Do klasy pierwszej uczęszczało 12,3 tys. uczniów (o 41,8% więcej w porównaniu z poprzednim rokiem szkolnym). W technikach utrzymuje się znacząca przewaga liczby mężczyzn nad liczbą kobiet. W roku szkolnym 2022/23 kobiety stanowiły 36,4% wszystkich uczniów techników. Technika w województwie podkarpackim ukończyło 8,1 tys. absolwentów, w tym 3,1 tys. kobiet.
Ponadto na terenie województwa podkarpackiego zlokalizowanych było 26 specjalnych szkół przysposabiających do pracy (analogicznie jak w roku szkolnym 2019/2020), do których uczęszczało 757 uczniów (813 w roku szkolnym 2019/2020).
W roku szkolnym 2022/2023 w województwie podkarpackim funkcjonowało także 7 szkół artystycznych ogólnokształcących dających uprawnienia zawodowe. Ich liczba była mniejsza o 2 w odniesieniu do roku szkolnego 2019/2020. Uczyło się w nich 912 uczniów (919 w roku szkolnym 2019/2020).
Ogółem w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2022/2023 funkcjonowało 468 wszystkich typów szkół ponadpodstawowych i policealnych, w których kształciło się ogółem 108,0 tys. uczniów. W strukturze uczniów największą grupę stanowili uczniowie techników (40,9%), a zaraz za nimi uplasowali się uczniowie liceów ogólnokształcących (39,5%). W dalszej kolejności byli to uczniowie szkół policealnych – 8,6% oraz branżowych I stopnia – 8,3%.
Wykres. Struktura uczniów szkół ponadpodstawowych i policealnych w roku szkolnym 2022/2023 w województwie podkarpackim
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 217.
Ogółem w roku szkolnym 2021/2022 we wszystkich typach szkół ponadpodstawowych i policealnych odnotowano 26,2 tys. absolwentów szkół ponadpodstawowych oraz policealnych, wśród których największą grupę stanowili absolwenci liceów ogólnokształcących (38,1%), a następnie techników (31,1%). W dalszej kolejności byli to absolwenci szkół branżowych I stopnia – 17,3% oraz absolwenci szkół policealnych – 11,8%.
Wykres. Struktura absolwentów szkół ponadpodstawowych i policealnych w roku szkolnym 2021/2022 w województwie podkarpackim
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 218.
Wśród szkół ponadpodstawowych odrębną grupę tworzą szkoły artystyczne II stopnia, które kształcą wyłącznie w zakresie artystycznym. W roku szkolnym 2022/2023 działało 12 tego typu szkół, w których uczyło się 826 uczniów (o 32 uczniów mniej niż w roku szkolnym 2021/2022), w tym 59,7% kobiet. W roku szkolnym 2021/2022 szkoły artystyczne II stopnia kształcące wyłącznie w zakresie artystycznym ukończyło 108 absolwentów, w tym 65,7% stanowiły kobiety.
Łączna liczba szkół policealnych w roku szkolnym 2022/2023 wynosiła w województwie podkarpackim 59 (w roku szkolnym 2019/2020 było ich 78). Przeważająca część tych szkół zarządzana była przez podmioty sektora prywatnego (78,0%), a prowadziły one kształcenie młodzieży w formie dziennej, wieczorowej i zaocznej. Natomiast szkoły dla dorosłych kształcą w formie zaocznej, stacjonarnej i dziennej. W szkołach tego typu w roku szkolnym 2022/2023 uczyło się 9,2 tys. uczniów, tj. o 3,3% więcej niż w roku szkolnym 2019/2020, a o 4,4% mniej niż w roku szkolnym 2021/2022. W roku szkolnym 2021/2022 naukę w szkołach policealnych ukończyło 3,1 tys. uczniów (w roku szkolnym 2019/2020 – 3,6 tys.).
Wyniki egzaminów (Źródło: http://www.oke.krakow.pl [dostęp: 02.10.2023 r.])
W roku szkolnym 2022/2023 egzamin ósmoklasisty został przeprowadzony w dniach od 23 do 25 maja 2023 r. Natomiast uczniowie, którzy z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie przystąpili do niego w powyższym terminie, napisali egzamin 12, 13 i 14 czerwca. W województwie podkarpackim do egzaminu ósmoklasisty w sesji głównej przystąpiło 24 841 uczniów VIII klasy szkoły podstawowej (ok. 98%), w tym 270 uczniów – obywateli Ukrainy. Każdy ósmoklasista przystąpił do egzaminu z trzech przedmiotów obowiązkowych (języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego), zaś sam egzamin był przeprowadzany w formie pisemnej.
Liczba zdających egzamin ósmoklasisty w terminie głównym w roku szkolnym 2022/2023 z języka polskiego wyniosła 24 836 osób, z matematyki – 24 840 osób, natomiast język obcy nowożytny zdawało 24 841 uczniów. Ponadto wśród uczniów przystępujących do egzaminu było 270 obywateli Ukrainy. Pozostali uczniowie przystąpili do egzaminu ósmoklasisty w terminie dodatkowym albo byli zwolnieni z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty na warunkach określonych w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
W 2023 roku średni wynik z egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego w województwie podkarpackim wyniósł 68% (przy średniej krajowej 66%). Wśród powiatów wyniki tego egzaminu znajdowały się w przedziale od 63% do 73%. Najlepiej wypadli uczniowie uczęszczający do szkół w Krośnie (73%). Na kolejnych miejscach z wynikiem 70% znaleźli się uczniowie z powiatów: dębickiego, stalowowolskiego i mieleckiego. Najsłabiej wypadli uczniowie z powiatu ropczycko-sędziszowskiego oraz lubaczowskiego (odpowiednio 63% i 64%).
W roku szkolnym 2022/2023 egzamin maturalny był przeprowadzany w dwóch formułach, tj. w Formule 2023 dla tegorocznych absolwentów 4-letniego liceum ogólnokształcącego oraz w Formule 2015 dla tegorocznych absolwentów 4-letniego technikum, szkoły artystycznej oraz branżowej szkoły II stopnia.
W województwie podkarpackim do egzaminów ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych w Formule 2023 przystąpiło 8 849 tegorocznych absolwentów liceów ogólnokształcących oraz 3 absolwentów – obywateli Ukrainy. Wszyscy ubiegający się o świadectwo dojrzałości obowiązkowo zdawali egzamin pisemny z następujących przedmiotów: język polski, matematyka i wybrany język obcy nowożytny (angielski, niemiecki, rosyjski, francuski, hiszpański, włoski). Najczęściej wybieranym językiem obcym na egzaminie był język angielski. Tegoroczni absolwenci mieli obowiązek przystąpienia do egzaminu z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym, a w przypadku języka obcego nowożytnego – na poziomie rozszerzonym albo dwujęzycznym. Spośród absolwentów z 2023 r., którzy w terminie głównym (w maju) przystąpili do wszystkich egzaminów obowiązkowych w Formule 2023, świadectwo dojrzałości uzyskało 91,1% zdających.
Do egzaminu maturalnego w Formule 2023, w sesji poprawkowej w sierpniu 2023 roku przystąpiło 990 tegorocznych absolwentów. Były to osoby, które w terminie głównym i/lub w terminie dodatkowym w 2023 roku przystąpiły do egzaminu maturalnego ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych oraz do egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej i nie zdały egzaminu wyłącznie z jednego przedmiotu obowiązkowego. Odsetek tegorocznych absolwentów, którzy przystąpili do egzaminów w Formule 2023 z wszystkich przedmiotów obowiązkowych w terminie głównym (w maju 2023 r.), dodatkowym (w czerwcu 2023 r.) i poprawkowym (w sierpniu 2023 r.) i zdali go wyniósł w województwie podkarpackim 95,0% (przy średnim wyniku w kraju na poziomie 94,6%).
Do egzaminów ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych w części pisemnej i w części ustnej egzaminu maturalnego w maju 2023 roku w Formule 2015 przystąpiło 6 743 tegorocznych absolwentów techników, szkół artystycznych i branżowych szkół II stopnia. Do egzaminu maturalnego w terminie głównym w 2023 r. w Formule 2015 przystąpili również absolwenci wszystkich typów szkół z lat ubiegłych, którzy dotychczas nie uzyskali świadectwa dojrzałości, oraz tacy, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości we wcześniejszych latach, a w 2023 r. przystąpili ponownie do egzaminu maturalnego w celu podwyższenia wyniku egzaminacyjnego.
Wszyscy ubiegający się o świadectwo dojrzałości w Formule 2015 obowiązkowo zdawali egzamin pisemny z następujących przedmiotów: język polski, matematyka i wybrany język obcy nowożytny (angielski, niemiecki, rosyjski, francuski, hiszpański, włoski). Spośród absolwentów z 2023 r., którzy w terminie głównym (w maju) przystąpili do wszystkich egzaminów obowiązkowych, świadectwo dojrzałości uzyskało 75% zdających.
Do egzaminu maturalnego w Formule 2015, w sesji poprawkowej w sierpniu 2023 roku przystąpiło 486 absolwentów. Były to osoby, które w terminie głównym i/lub w terminie dodatkowym w 2023 roku przystąpiły do egzaminu maturalnego ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych oraz do egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego w części pisemnej i nie zdały egzaminu wyłącznie z jednego przedmiotu obowiązkowego. Odsetek tegorocznych absolwentów, którzy przystąpili do egzaminów w Formule 2015 z wszystkich przedmiotów obowiązkowych w terminie głównym (w maju 2023 r.), dodatkowym (w czerwcu 2023 r.) i poprawkowym (w sierpniu 2023 r.) i zdali go wyniósł w województwie podkarpackim 81,9% (przy średnim wyniku w kraju: 81,5%).
Wyniki egzaminów maturalnych w województwie podkarpackim były zróżnicowane terytorialne. Wśród powiatów najwyższą zdawalnością egzaminu maturalnego dla całego egzaminu dojrzałości w 2023 roku przeprowadzanego w Formule 2015 (dla tegorocznych absolwentów 4-letniego technikum, szkoły artystycznej oraz branżowej szkoły II stopnia) wykazali się absolwenci z powiatu strzyżowskiego (95%), następnie z Rzeszowa (89%), powiatu mieleckiego (88%) oraz jasielskiego (85%). Natomiast w przypadku egzaminu przeprowadzanego w Formule 2023 (dla tegorocznych absolwentów 4-letniego liceum ogólnokształcącego) najlepiej z egzaminem dojrzałości poradzili sobie absolwenci z powiatów kolbuszowskiego i sanockiego (po 98%), następnie z powiatu strzyżowskiego (97%) oraz bieszczadzkiego i Rzeszowa (po 96%). Z kolei relatywnie najsłabiej, bez względu na formę egzaminu maturalnego, zaprezentowali się uczniowie z powiatu przemyskiego (17% - Formuła 2015; 72% - Formuła 2023), krośnieńskiego (64% - Formuła 2015; 72% - Formuła 2023), a także bieszczadzkiego, ale tylko dla egzaminu maturalnego w Formule 2015 (50%).
Wykres. Zdawalność egzaminu maturalnego dla całego egzaminu dojrzałości w powiatach województwa podkarpackiego 2023 r.
Źródło: Przegląd regionalny. Województwo podkarpackie 2022, Rzeszów 2023, s. 225.
Oceniając kompleksowo kompetencje i umiejętności uczniów, warto wspomnieć o wskaźniku NEET (Not in Education, Employment or Training). Wskaźnik ten ilustruje odsetek osób w wieku 15-24 lata, które nie pracują oraz nie uczestniczą w dalszym kształceniu i szkoleniu w tej grupie wieku ogółem. W 2022 r. odsetek osób niewykazujących żadnej z trzech wymienionych aktywności wyniósł w województwie podkarpackim 10,3% i był jednym z wyższych w kraju (przy średniej krajowej 8,0%). Jedynie w województwie warmińsko-mazurskim jego poziom był wyższy – 10,8%. Najniższy poziom tego wskaźnika odnotowano w województwach wielkopolskim (5,5%) oraz śląskim (7,0%) (W przypadku województw: lubuskiego, opolskiego, świętokrzyskiego oraz podlaskiego dane o wysokości wskaźnika NEET w 2022 r. nie są dostępne.). Wartość wskaźnika NEET odnotowana w województwie podkarpackim w 2022 r. była niższa niż w 2021 r. o 3,1 p.proc. (w kraju wartość wskaźnika NEET w 2022 r. była niższa o 3,2 p.proc. w odniesieniu do 2021 r.).
Wskaźnik NEET liczony jest również dla szerszej grupy wiekowej obejmującej osoby młode niepracujące, nieuczące się i niedokształcające się w wieku 15-29 lat. W tej grupie wiekowej wskaźnik NEET wynosił w 2022 r. w województwie podkarpackim 15,0% wobec 17,1% w 2021 r. Dla Polski przyjmował odpowiednio wartości 10,9% i 13,4%. Wskaźnik ten w województwie podkarpackim, zarówno w 2022 r. jak i w 2021 r., był najwyższy wśród województw. Najmniejsze wartości wskaźnika NEET dla osób w wieku 15-29 lat odnotowano w województwie mazowieckim (8,7%).
Analizując wskaźnik NEET dla osób w wieku 15-29 lat pod względem płci zdecydowanie wyższe wartości przyjmował on w Polsce wśród kobiet (13,6% w 2022 r. wobec 16,9% w 2021 r.). W przypadku mężczyzn jego wartości wynosiły odpowiednio 8,2% i 10,1%.
Pozytywnym zjawiskiem w kraju, w przypadku wskaźnika NEET, jest zmniejszanie się odsetka osób młodych niepracujących, nieuczących się i niedokształcających się w wieku 15-29 lat. Natomiast należy zwrócić uwagę na wzrost udziału osób długotrwale bezrobotnych (które poszukują pracy przez okres 12 miesięcy lub dłużej) w wieku 15–29 lat w liczbie ludności aktywnej zawodowo w tej grupie wiekowej. Pomimo, że odsetek takich osób w Polsce nie jest wysoki, ponieważ w 2022 r. wynosił on 1,6%, to jednak w odniesieniu do 2021 r. zaobserwowano wzrost tego wskaźnika o 0,4 p.proc. (1,2% w 2021 r.).